Strijd is prioriteit
Ze crepeert van de pijn. De deken over haar hoofd getrokken. Een vage contour van haar gezicht is te onderscheiden. Haar broer staat erbij en kijkt ernaar. Vannacht was het thuis net zo. Medicatie bood geen soelaas. En dus volgt heropname in het ziekenhuis. Het komt voort uit niets minder dan “blinde paniek”. Een klamme hand wordt mij aangereikt. Summier gesprek volgt. Net genoeg om te weten wat het strijdplan moet behelzen. Soms zijn enkele blikken voldoende om de ernst van de situatie te zien, te voelen, te ervaren. Soms zijn enkele momenten voldoende om te weten dat je contact hebt.
Pijnmedicatie wordt bijgesteld. Het is wachten op het beoogde effect. Effect dat gelukkig ook komt. Een verschil van dag en nacht.
Nu de pijn naar de achtergrond is gedrukt, volgt de vraag naar hoe verder. Terug naar huis is geen optie. Zorgtaken horen nu niet in handen van de kinderen in de pubertijd te liggen. En dus valt het oog op Bardo Hospice. De kinderen hebben de sfeer geproefd en “meer dan ok” bevonden.
Enkele dagen later is ze in het hospice. Nog steeds aan bed gekluisterd. Weer zit ik naast haar. Samen met een van haar goede vriendinnen. Pijn is nog steeds afwezig, maar energie en fut in toenemende mate ook. De achteruitgang zet hard door. Morgen wordt ze verwacht bij de oncoloog in het ziekenhuis. Daar wordt besloten over het wel of niet geven van de volgende chemokuur. Aan alles is zichtbaar dat ze wil strijden. Maar strijd heeft alles te maken met prioriteit. Ondergaan van chemo moet dat nu niet zijn, zo noem ik stellig. Ze vertrouwt mijn klinische blik. Prioriteit wordt gesprek met broer en kinderen. Ze wil hierin graag ondersteund worden.
Daags daarna zitten we met broer en vriendin rondom haar bed. Haar conditie weer danig verslechterd. En dus benoem ik het onvermijdelijke, het naderende overlijden. Haar broer knielt naast haar bed en omhelst haar. Woorden van ongekende diepgang galmen zacht door de kamer.
Haar woorden galmen nog in mijn oor. De beelden onuitwisbaar. Zij is niet meer. En toch ook weer wel.
Christiaan Rhodius, arts palliatieve geneeskunde