September 2016 – Goddelijk nieuwsgierig

Pijn voert de boventoon. Meer dan liggen op bed is er thuis niet meer bij. Een concrete oorzaak hiervoor is niet aanwijsbaar. De laatste scans stemden positief; de longkanker bedwongen. Desondanks volgt opname in Bardo. Het streven is tijdens een korte opname de pijn onder controle te krijgen. De al geplande scan moet uitsluitsel gaan geven over de stand van zaken in de longen. En in principe kan ze dan weer terug naar huis.

Verandering van pijnstilling werpt zijn vruchten af en na enige tijd scharrelt ze rond in een trippelrolstoel. Ze komt tot rust. En schildert ze mee met Peik Suyling in het project BLOEMEN IN BARDO. Haar dochter heeft de eerste tekening ‘opgeëist.’ Het is een krachtig beeld. De bloem spat van het papier af.

De stemming is opgewekt tot de nieuwe scan de boosdoener in beeld brengt. De tumor is terug en laat zich niet meer afstoppen. Voor het oog gaat het beter, maar het oog bedriegt.

Zij staat aan de vooravond van haar pensioen. Pensioen dat ze niet meer zal halen. Ze drukt ons op het hart het leven niet uit te stellen tot de pensioengerechtigde leeftijd. Met de kennis van nu zou ze het anders hebben gedaan. Achteraf is iedereen slim zo concluderen we. Het zijn indrukwekkende gesprekken waarin we ook nadenken over de dingen die zij nog wil doen in de tijd die rest. “Carpe diem” zo verwoordt ze haar motto.

Ze gaat naar huis met een lijst aan dingen die ze nog voor ogen heeft om te doen. Duidelijk is dat haar familie haar na aan het hart ligt, want ze komen op enige wijze in al haar plannen voor. Volop in het leven nemen we afscheid.

Dat was enkele weken geleden. Vandaag heet ik haar weer welkom. De zorg thuis werd te zwaar. Ze is blij weer terug te zijn. Op haar ‘eigen’ kamer nog wel. Het voelt als thuis. Het is een weerzien waarbij afscheid nemen van het leven centraal staat. Ze ziet het naderende overlijden als een avontuur. “Ik ben er goddelijk nieuwsgierig naar.” Niet dat ze geen angsten heeft. Ze benoemt ze heel concreet, maar heeft ook ervaring opgedaan met de zorg in Bardo en geeft zich over aan het avontuur.

Het doet haar goed zo concreet over het overlijden en haar beleving ervan te praten. Antwoorden blijf ik haar schuldig. Niemand is ooit terug gekomen. Met een glimlach zegt ze daar verandering in te willen gaan brengen. Dat doet me deugd. Want ook ik ben ‘goddelijk nieuwsgierig.’

Christiaan Rhodius, arts palliatieve geneeskunde, september 2016