Maart 2020 – Arts

‘Moet toch gek zijn om als arts hier te werken,’ zegt Inge lachend vanuit haar bed. ‘Je geneest niets en een dokter moet toch beter maken.’

Ik schuif wat op mijn stoel naast haar bed…

Ik ben terug van vakantie en spreek haar voor de tweede keer. Voeding krijgt ze via haar bloedvaten. De grote zak met voeding hangt naast het hoofdeinde. We hebben net uitgebreid gesproken over de voeding, afscheid nemen en sterven.

‘Puur kunstmatig, maar ik hecht er wel aan. Wil nog afscheid kunnen nemen van mijn dierbaren.’ Haar telefoon piept van binnenkomende appjes. ‘Moet het contact beperken. Collega’s hoef ik niet meer te zien. De laatste dagen zijn voor mijn man, kinderen en naasten.’

‘Begrijp dat je zaterdag in het Trefpunt van Bardo met naasten afscheid neemt.’

‘Ben er helemaal klaar voor, mooie ruimte. En natuurlijk ook gemakzucht.’ Ze lacht uitbundig en haalt haar schouders nonchalant op. ‘Steeds mensen twee aan twee naast je bed wordt ook zo’n droeve bedoening. Nu kan er onderling ook nog wat gesproken worden. En over iets anders dan alleen mijn dood.’

En richting het einde van het gesprek komt dan haar opmerking over mijn rol als arts.

…‘Merk dat ik zoek naar woorden, ehm, even stil val.’ Ik ga verzitten. ‘Welke dokter geneest er wel?’ werp ik terug.

‘Een heleboel!’ klinkt het resoluut. Ze ziet mijn vertwijfeling. ‘Niet dan?’

‘Noem eens een voorbeeld?’

Nu zoekt zij naar woorden. ‘Kleine kwaaltjes… maar die gaan vanzelf weer over,’ zegt ze hardop denkend. ‘Nu je het zegt… echt genezen?’

‘En zelfs een chirurg die botten aan elkaar vastzet, geneest niet,’ vul ik aan. ‘Hij of zij behandelt, ondersteunt. Zo wordt genezing mogelijk gemaakt, maar de dokter zelf geneest niet.’

Inge knikt instemmend.

‘Aan ons hier om jou en jouw familie te ondersteunen in deze fase waarin jullie afscheid nemen van elkaar. Met voeding, medicatie en gesprekken zoals deze. Met de mogelijkheid om afscheid te nemen zoals zaterdag. Palliatieve zorg maakt dingen mogelijk. Daar draag ik als dokter graag aan bij.’

‘Leven en sterven is natuurlijk ook een continu proces. Het hoort bij elkaar.’ Inge vertelt over haar verlieservaringen, hoe leven en dood ook daarin dicht bij elkaar kwamen. ‘Heb hierdoor altijd bewust geleefd, geleefd met het besef dat er een einde is.’

‘En nu ben je ook heel bewust bezig met het einde. Bijzonder zo te zien. Ik wens je een goede tijd toe zaterdag.’

‘Maak je geen zorgen. Dat gaan we leuk maken.’

Christiaan Rhodius, arts palliatieve geneeskunde, maart 2020