Juli 2019 – Overrompeld

‘Mijn vader vierde zijn 70ste verjaardag,’ zeg ik aan het eind van mijn bezoek.
‘Gefeliciteerd.’ Machiel zit tegenover me in de sta-op-stoel, benen opgetrokken op de voetsteun die omhoog staat. Zijn huidige postuur heeft weinig meer weg van zijn eerdere ‘bourgondische omvang’ die samenging met zijn werk in de wijnhandel. In de weken dat hij in Bardo is, hebben we de medicatie aangepast en hielden we verdere achteruitgang op afstand. Recent speelden zijn klachten weer op. Een nieuw ingebrachte maaghevel zit met veiligheidsspeld aan zijn polo bevestigd. En weer zijn de klachten afgenomen.
‘Mijn vader lunchte met clubgenoten uit zijn Leidse studententijd en vrienden van latere datum. Ik sprak ze toe en noemde ons gesprek van vorige week.’

Vorige week spraken we elkaar, echtgenote Joke was er ook bij. Geen specifieke aanleiding of agenda, gewoon een gesprek. En het gesprek nam ons bij de hand en liet ons nieuwe dingen zien.
‘Ben voor mijn werk veel van huis geweest. Had me voor kunnen stellen dat mijn zoons zich daardoor minder verbonden met me zouden voelen. Merk daar nu niets van.’
‘Je klinkt haast… komt het in de buurt van… overrompeld?’
‘Overrompeld is inderdaad misschien wel het juiste woord,’ zegt Machiel. ‘Nu ik weet dat ik binnenkort dood ga, wordt de onderlinge verbondenheid opeens heel tastbaar. Besefte dat eerder niet zo duidelijk.’

‘Bijzonder dat je ons gesprek van vorige week aanhaalde in je speech, was inderdaad een uitzonderlijk gesprek,’ reageert Machiel. ‘Het is gek hoe ik de dood onwillekeurig op afstand heb gehouden, maar leven en dood zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ook uit deze fase van het leven kan ik iets halen. Zou raar zijn om er voor weg te lopen.’
‘Wat klinkt daar een boel wijsheid in door. Bevestigt voor mij dat patiënten wijs zijn.’
‘Zou mezelf niet wijs willen noemen.’ Hij kijkt me guitig aan door zijn ronde brillenglazen. ‘Levenslessen, stervenslessen. Noem het wat je wilt, maar je gaat gewoon anders denken als de dood nadert.’
‘Laten we dan zeggen dat er wijsheid ligt in het onderlinge gesprek over dood en leven,’ doe ik een nieuwe voorzet.
‘Eens, overrompelende wijsheid.’

Christiaan Rhodius, arts palliatieve geneeskunde, juli 2019

Foto: Max Pixel